نقد نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم بر اساس منابع خط میخی

گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با همکاری انجمن علمی دانشجویی علوم اجتماعی اسلامی در ادامه سلسله نشست‌های علمی خود، نشست «نقد نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم بر اساس منابع خط میخی» را برگزار می‌کند.
نظریه‌های گسترش تکاملی به تازگی در بیشتر شاخه‌های علوم اجتماعی بی‌اعتبار شده‌اند، اما بیشتر مطالعات موجود در جامعه‌شناسی تاریخی حقوق کیفری، همچنانبه گونه‌ای اصلاح شده به گسترش تکاملی وفادار هستند. در این نشست به دو نظریه معروف امیل دورکیم درباره تحول جرم و مجازات و رابطه آن با همبستگی اجتماعی می‌پردازیم. یکی درباره تحولات مجازات‌های سرکوب‌کننده و جبران‌کننده است و دیگری درباره رابطه حقوق کیفری و دینی در جوامع باستانی.
در مورد تحولات مجازات ابتدا دو نظریه رایج را در این موضوع بررسی می‌کنیم. نظریه اول، گسترش تدریجی پاسخ‌های اجتماعی به جرم را از پاسخ‌های سرکوب‌کننده به سوی پاسخ‌های جبران کننده می‌دانست. نظریه دوم، گسترش پاسخ‌های سرکوب‌کننده را پیشرفت تلقی می‌کرد که همزمان با قدرتمند شدن دولت و رشد دولت متمرکز محقق شده است.
این نظریه‌ها درباره گسترش حقوق کیفری زمانی مطرح شدند که درباره منابع حقوقی خط میخی هیچ اطلاعی در دسترس نبود یا اطلاعات موجود ناچیز بود. منابع حقوقی خط میخی از هزاره سوم تا هزاره اول قبل از میلاد، قدیمی‌ترین منابع موجود هستند و هر مطالعه‌ای درباره گسترش مفاهیمی مانند قصاص، جبران خسارت (دیه)، جرم و مجازات نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن این منابع کامل باشد. با توجه به منابع موجود خط میخی، در این نشست نظریه‌های رایج را بررسی و نقد و توضیح قانع‌کننده‌تری پیشنهاد می‌کنیم.
نشست «نقد نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم بر اساس منابع خط میخی» سه‌شنبه یازدهم آبان از ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه تا ۱۴ با حضور دکتر حسین بادامچی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در محل تالار شهید مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران واقع در بزرگراه جلال آل احمد، زیر پل گیشا برگزار می‌شود.