مورخان شبکه علمی تاریخنگاران ایران http://www.movarekhan.com/ [email protected] [email protected] Thu, 25 Apr 2024 00:22:00 +0430 Copyright © 2012-2024 movarekhan.com all rights reserved. 1800 دواخانه شورین! اصلاح قانون اساسی و انحلال سلطنت قاجار اولا راجع بسلاطین قاجار بنده عرض می‌کنم. که کاملا از آنها مایوس هستم زیرا آنها دراین مملکت خدماتی نکرده‌اند که بنده بتوانم اینجا از آنها دفاع کنم و گمان هم نمی‌کنم کسی منکر این باشد. [...] بنده مدافع این طور اشخاصی که برای وطن خودشان کار نکنند و جرات و جسارت حفظ مملکتشان را نداشته باشند و در موقع خوب از مملکت استفاده بکنند و در موقع بد از مملکت غایب بشوند نیستم! http://www.movarekhan.com/blog/reza_shah/ Thu, 25 Apr 2024 00:22:00 +0430 تخته قاپوی عشایر شاید بتوان مهم ترین نتیجه چنان صلابتی در اجرای سیاست یکجانشین کردن عشایر را در مقایسه وضعیت امروز دو کشور ایران و افغانستان نشان داد. دو کشوری که هردو در یک زمان نسبت به تجدد و نهادهای تمدنی جدید روی خوش نشان دادند اما در یکی از این دو، ایلات و عشایر برای همیشه از تاثیرگذاری در ساختار سیاسی حذف شدند و جایش را «شهروندان» گرفتند؛ در مقابل کشوری که تا زمانی نامعلوم، معادلات قدرت در آن متاثر از اتحادیه های ایلات و اقوام است و نهایت امکانش برای حرکت در مسیر توسعه و برقراری دموکراسی، تشکیل «لویی جرگه» (مجلس ریش سفیدان و سران قبایل) خواهد بود. http://www.movarekhan.com/blog/nomads/ Sat, 30 Mar 2024 02:51:00 +0430 «مراد اریه» پدر کاشی و سرامیک ایران مراد اریه به سال ۱۲۷۷ خورشیدی در کاشان متولد شد . پدرش خاخام رفائیل اریه شخصیتی روحانی و شناخته شده در کاشان بود. مراد دوره ی ابتدایی را در مدرسه ی آلیانس کاشان گذراند و همزمان در مکتب پدرش به تحصیل علوم تورات و آیین کلیمی پرداخت و موفق به دریافت اجازه نامه شحیطا شد . http://www.movarekhan.com/blog/moraad_areeiah/ Tue, 05 Sep 2023 07:47:00 +0430 فایدۀ تاریخ (تاریخ در ترازو) هیچ‌یک از این مورخان بزرگ تاریخ ایران، پاسخی که مرا قانع کند که چرا باید تاریخ خواند؟ نداده‌‌اند. شاید به قول خود زرین‌کوب، مورخ هرگز نمی‌تواند بی‌طرف و بی‌غرض باشد و همواره راهی را در پیش می‌گیرد که بدان تمایل دارد. اما بهانۀ نگارش این سیاهه، «فایدۀ تاریخ» یا «تاریخ‌ آن‌گونه که من شناختم» است،‌به‌نظرم برای پاسخ به این پرسش بنیادین رشتۀ تاریخ که فایدۀ تاریخ چیست؟ یا تاریخ به چه کار می‌آید؟ http://www.movarekhan.com/blog/history_and_economy/ Sun, 03 Sep 2023 17:20:00 +0430 دکتر کاظم خسروشاهی کارآفرینی از نسل ایران سازان کاظم خسروشاهی نام فرعی و دوم کتاب یادداشت های خود را با عنوان «بر ما چه گذشت ؟» برگزیده تا خواننده ایرانی و هم میهن او از سرنوشت و زوایای تاریخ پر از رنج و درد ایران و کارآفرینان ایرانی از پس آرمان ها و آرزوها و ادعاها و وعده های داده شده؛ تجربه بیندوزد و درس گیرد ، گفتمان توسعه را بشناسد و راهبرد و ریل حراست از منافع ملی و ترقی را گم نکند و در سودای سعادت سر از ترکستان و ظلمت بادیه در نیاورد ! به طوریکه به گفته دکتر خسروشاهی « در سال ۱۳۵۷ درآمد سرانه در کشور ما با درآمد سرانه در کشور کره جنوبی برابری میکرد و اکنون درآمد سرانه آن کشور ( احتمالا ۱۳۸۰سال نگارش کتاب ) شش برابر درآمد سرانه ایران است .» http://www.movarekhan.com/blog/Kazem_khosrow/ Wed, 02 Aug 2023 09:56:00 +0430 تاریخ آلترناتیو؛ ضرورت ها و ملاحظات Nandini Das / برگردان: عرفان ثابتی «ناندینی داس» استاد ادبیات و فرهنگ رنسانس در دانشگاه آکسفورد است. آنچه می خوانید برگردان این نوشته با عنوان اصلیِ Nandini Das, ‘The big idea: why we should study the history that never happened’, The Guardian, 20 March 2023. http://www.movarekhan.com/blog/alternative_history/ Mon, 10 Jul 2023 00:29:00 +0430 شورش های دهقانی؛ زمینه ساز نهضت فراگیر جنگل شدند! نهضت جنگل در خلاء و به یکباره آغاز نشد؛ بلکه گیلان به پشتوانه سالها شورش ها و مبارزات دهقانی؛ ظرفیت آغاز مبارزه عظیم و گسترده ای با اصحاب استبداد تغییر شکل داده داخلی و استعمار خارجی را داشت. http://www.movarekhan.com/blog/jungel_movment/ Mon, 26 Jun 2023 00:06:00 +0430 «حسن نفیسی»؛ دولتمردی سخاوتمند در ایراد اتهام به رقیبان! «حسن نفیسی» (به شماره کارمندی 2353 شرکت نفت انگلیس و ایران) بی تردید یکی از مهم ترین و بلندپایه ترین شخصیت های سیاسی تاریخ معاصر ایران است. نفیسی در دوران اشغال کشور توسط متفقین در جنگ دوم جهانی، عهده دار وزارت دارائی در کابینه محمدعلی فروغی بود؛ مقامی حساس در مقطعی بحرانی. او برادر آقایان علی اصغر مودب نفیسی (پزشک و پیشکار محمدرضا پهلوی در دوران ولایت عهدی) و سعید نفیسی (مورخ و ادیب شهیر) و شوهر خواهر علی امینی (نخست وزیر دهه 40 شمسی) است. نفیسی در خاطراتش، بی ملاحظه و بسیار سخاوتمندانه به اشخاصی که از عملکرد او انتقاد می کردند و یا زاویه ای با وی داشتند انگ چسبانده و آن ها را نوکر انگلیس یا آمریکا، عامل سرویس های امنیتی خارجی، خائن، وطن فروش و یا دست نشانده کشورهای خارجی خطاب کرده است. http://www.movarekhan.com/blog/the_history_of_oil/ Sat, 24 Jun 2023 09:02:00 +0430 روایت تاریخ به انتخاب مورخ به سبک کلایدسکوپ چه اتفاقی می‌افتاد اگر به عنوان یک پژوهشگر تاریخ، تصمیم می‌گرفتید چه قسمتی (مقدمه، متن و سرانجام) را از یک روایت تاریخی را مطالعه کنید و الزامی نداشته باشید تا یک حقیقت تاریخی را به ترتیب قسمت‌هایی که ثبت شده یا رخ داده است، بخوانید؟ آیا در این روش درک ما از تاریخ یکسان خواهد شد؟ برای جواب به این سوالات سریال کلایدسکوپ را به مثابه یک حادثه و رویداد تاریخی مورد بررسی قرار می دهیم. http://www.movarekhan.com/blog/Kaleidoscope/ Sat, 15 Apr 2023 23:57:00 +0430 سوال یا مساله؟ اهمیت دست یافتن به تعریفی درست از «مساله» و «مساله پردازی» در علوم انسانی از آن جهت است که اگر پژوهشگر (مدعی) نتواند مسایل جامعه را به درستی شناسایی، تبیین و طرح کند، چه بسا چنان درگیر «شبه مساله ها»، «مساله سازی ها»، «نامساله ها» و ... می شود که تلاش های ولو صادقانه اش برای گذار از چالش ها و مشکلات جامعه، خواه ناخواه به خلق چالش ها و مشکلات جدیدی منجر می شود که نه تنها کمکی به بهبود وضعیت جامعه و مردمش نمی کند بلکه دستیابی به اهداف و آرمان ها را به مراتب دشوارتر، پیچیده تر و پرهزینه تر هم می سازد. http://www.movarekhan.com/blog/the_qustion_or_problem/ Mon, 20 Mar 2023 02:27:00 +0330 طاعون و همه‌گیری‌های مرگبار در جهان پیشاصنعتی این مقاله مروری بر سابقه پژوهشی اخیر طاعونها و دیگر همه‌گیری‌های مرگبار از اواخر باستان تا 1800 میلادی ارائه می‌کند. عوامل سازمانی و زیست‌محیطی اصلی را هم در شکل‌گیری ریشه طاعون و شیوعش و هم کل پیامدهای اجتماعی‌اقتصادی و جمعیتی آن تحلیل می‌کنیم. توضیح می‌دهیم چطور یک عامل بیماریزای یکسان به لحاظ تاریخی ویژگیهای همه‌گیرشناسی متفاوتی نشان می‌دهد و چگونه احتمالا همه‌گیری‌های مشابه پیامدهای بسیار متفاوتی دارند. مباحث فعلی مربوط به پیامدهای اجتماعی‌اقتصادی مرگ سیاه و دیگر طاعونها را بررسی می‌کنیم. با استفاده از درسهای تاریخی نتیجه می‌گیریم که می‌توان ((طاعون))های امروزی را شناخت. http://www.movarekhan.com/article/history_of_infectious_diseases/ Thu, 13 May 2021 23:53:00 +0430 بررسی شخصیت ماشاالله خان کاشی با تکیه بر نظریه ترتیب تولد آدلر امروزه در مطالعات دانشگاهی و پژوهشی که درباره امور تاریخی و سیاسی انجام می‌شود نقش و کاربرد عوامل روانشناختی بیش از پیش آشکار شده است.بسیاری از پژوهشگران در رخدادها و رفتارهای تاریخی به دنبال ریشه‌های روانشناختی میگردند. یکی از این دسته از مطالعات، مطالعات مربوط به شخصیت است؛ مطالعه درباره اینکه شخصیت کنشگران سیاسی یا تاریخی چه نقشی در رویدادهای تاریخی دارد و چه ویژگیهای شخصیتی باعث وقوع آن رخدادها یا رفتارها شده است. http://www.movarekhan.com/article/mashallah_khan_kashi/ Sun, 01 Mar 2020 22:49:00 +0330 مورخان منتشر کرد کتاب آموزش و پرورش اقلیت های دینی؛ از مشروطه تا پایان حکومت پهلوی اول تالیف آمنه شاهمرادی توسط مورخان منتشر شد. http://www.movarekhan.com/news/education_religious_minorities_armenians_zoroastrians_jews_constitutional_pahlavi_i/ Tue, 22 Oct 2019 23:38:00 +0330 روسیه و پیرامونی سازی اقتصاد گیلان گیلان از زمان اشغال ده ساله اش در دوره‌‌‌‌‌‌‌‌ی «پتر کبیر» و به ویژه بعد از حضور جدی و سلطه مطلق روسیه در نیمه‌ی شمالی کشور بعد از موافقت نامه‌ی «گلستان» و قرارداد «ترکمانچای» از ایستایی تاریخی خود خارج شد. روس ها که قصد نهایی شان ضمیمه کردن کامل این خطه از ایران به خاکشان بود، زمانی که در توازن قوا با دولت استعماری رقیبشان انگلستان، دریافتند امکان تصرف مناطق بیشتری از ایران را ندارند، برخلاف برخوردهای نظامی در قفقاز و اران، مجموعه اقدامات و سیاستهایی را در حوزه اقتصادی و با هدف پیرامونی سازی اقتصاد گیلان در پیش گرفتند. اما این حضور استعماری نمی توانست تنها در مناسبات اقتصادی منطقه محدود بماند و در ساختارهای سیاسی و اجتماعی آن تأثیری نگذارد. http://www.movarekhan.com/article/russia_and_the_periphery_of_the_gilan_economy/ Wed, 09 Oct 2019 17:03:00 +0330 از طبس تا مکه؛ سفرنامه همسر عمادالملک به مکه برای پی بردن به اهمیت این سفرنامه و نویسنده آن، باید به بافت و بستر اجتماعی زمان این سفر نگاهی کوتاه بیندازیم. این سفرنامه متعلق به دهۀ پایانی حکومت ناصرالدین شاه قاجار است و نویسنده آن پرورش یافته اواخر دوره محمدشاه اوایل دوره ناصری است. اگرچه آشنایی جدی ما با مظاهر تمدنی جدید در این دوره بود؛ اما جامعه با چالش های جدی در حوزه روابط اجتماعی و فرهنگی مواجه بود. زنان هنوز حق خواندن و نوشتن را نداشتند و حتی در دوره مشروطه که آزادی های فراوانی به نسبت عصر ناصری وجود داشت، به مکتب رفتن زنان همچنان مخالفان سرسختی داشت. علاوه بر نگاه سنگین اجتماعی، خانواده ها نیز با این مسائل ناآشنا بودند و از این کار جلوگیری می کردند. http://www.movarekhan.com/news/imad_al_molk_s_wife_s_journey_to_mecca_with_the_efforts_of_nader_parvaneh_and_zahra_mousavand/ Mon, 05 Aug 2019 00:07:00 +0430 فراخوان مقاله روزنامه دنیای اقتصاد با هدف بررسی آرا و افکار رهبران جنبش مشروطه و تاثیرپذیری از اقتصاد کلاسیک، لیبرالیسم، سوسیال دموکراسی و... http://www.movarekhan.com/notification/call_for_papers_in_donyaye_eghtesad_newspaper/ Wed, 31 Jul 2019 17:41:00 +0430 کاربست نظریه ها مدلها و مفاهیم در تاریخ باستان کتاب کاربست نظریه ها مدلها و مفاهیم در تاریخ باستان تالیف نویل مورلی و ترجمه فرهاد نام برادرشاد توسط نشر تخصصی مورخان منتشر گردید. http://www.movarekhan.com/news/theories_models_and_concepts_in_ancient_history_neville_morley/ Sat, 13 Jul 2019 15:08:00 +0430 نشر تخصصی مورخان فراخوان انتشارات مورخان http://www.movarekhan.com/news/publishing_the_historians_specialty/ Sat, 13 Jul 2019 10:11:00 +0430 مبانی مشروعیت نهاد حکومت در ایران یکی از مهم ترین و اساسی ترین ویژگی مشترک در بین خاندان های حکومت گر در ایران ، توجه به مسئله مشروعیت است حکومت کنندگان ، جهت ایجاد اعتماد بین خود و حکومت شوندگان ، جلب همراهی و جذب حداکثری آنان ، به اهمیت جایگاه مشروعیت آگاه بودند . در این مقاله مشخص می شود که در سیر مبانی مشروعیت نهاد حکومت در ایران چه عوامل و ابزارهایی مورد توجه قرار گرفته اند و نهاد حکومت در راستای نیل به اهداف خود ، چگونه بین خود و مبانی مشروعیت پیوند و ارتباط ایجاد کرده اند موضوع اصلی که در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. http://www.movarekhan.com/article/legitimacy_of_the_institution_of_governance_in_iran/ Thu, 31 Jan 2019 06:39:00 +0330 گزارش نشست نقد کتاب «استبداد منور» نشست نقد و بررسی کتاب «استبداد منور در مطبوعات ایران، 1296-1304» از مجموعه انتشارات مورخان، دوشنبه 24 دی‌ماه 1397، با حضور رضا بیگدلو، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه تاریخ و حسن رجبی‌فرد نویسنده کتاب، در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد http://www.movarekhan.com/news/report_of_the_review_book_of_estebdad_monavar/ Sun, 20 Jan 2019 16:10:00 +0330 فولکلور، غذا، هویت فرهنگی و گردشگری چهارشنبه ۳ بهمن ساعت ۱۷ اصفهان، میدان نقش جهان، عصارخانه شاهی http://www.movarekhan.com/notification/folklore_food_cultural_identity_and_tourism/ Sun, 20 Jan 2019 16:06:00 +0330 دیجیتال‌سازی بیش از ۴۰ هزار کتاب خطی در کتابخانه ملی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: بیش از ۴۰ هزار جلد کتاب خطی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران وجود دارد که همه آن ها دیجیتالیزه شده و در اختیار عموم قرار دارد. http://www.movarekhan.com/news/digitization_over_40000_books_national_library/ Wed, 09 Jan 2019 14:52:00 +0330 استبداد منور در مطبوعات ایران باحضور نویسنده کتاب: حسن رجبی فرد و اساتید تاریخ: علیرضا ملایی توانی، رضا بیگدلو دوشنبه ۲۴ دی ماه سرای اهل قلم http://www.movarekhan.com/notification/sacred_dictatorship_in_the_iranian_press/ Wed, 09 Jan 2019 14:01:00 +0330 فراخوان انجمن ایرانی تاریخ انجمن ایرانی تاریخ در راستای اهداف و سیاست های مندرج در اساسنامه و ترویج و توسعه دانش تاریخی از صاحب نظران، پژوهشگران و نویسندگان فعّال در حوزه علوم تاریخی و دانش های مرتبط دعوت به عمل می آورد تا ... http://www.movarekhan.com/news/the_iranian_society_of_history/ Sun, 02 Dec 2018 23:15:00 +0330 کتیبه بیستون و جای‌نامِ پَرگَ در کتیبه بیستون به نامهایِ جغرافیایی متعددی اشاره شده است، هرچند که پژوهشگران تلاشِ فراوانی برای مشخص کردن موقعیّت کنونی بسیاری از این مکانها انجام داده‌اند؛ با اینحال هنوز از تمامیِ آن مکانها پرده‌ی ابهام کنار نرفته است http://www.movarekhan.com/article/bistuon_inscription_and_parga/ Fri, 16 Nov 2018 22:00:00 +0330 اعتراض عضو شورای شهر تهران به تخریب سنگ قبر محمدعلی فروغی رئیس کمیته بودجه و نظارت شورای اسلامی شهر تهران اعلام کرد: تخریب سنگ قبر «محمد علی فروغی» در آرامستان ابن بابویه شهرری عملی ضد فرهنگی است و باید توسط شهرداری پیگیری و پاسخ داده شود. http://www.movarekhan.com/news/foroughi_tombstone_destruction/ Sun, 16 Sep 2018 17:08:00 +0430 کودتای 28 مرداد و تغییر روندهای کلان سیاسی در تاریخ ایران روز 28مرداد1397، به مناسبت سالروز رویداد کودتای سال 1332، نشستی با عنوان «از کودتا تا انقلاب؛ کنکاشی بر مهم‌ترین تحولات این دوره» در آرشیو ملی ایران برگزار شد. در این نشست علیرضا ملایی‌توانی و داریوش رحمانیان، تحلیل‌های خود را پیرامون پیامدهای این رویداد تاریخی در جمع تعدادی از علاقه‌مندان ارائه کردند. آنچه در پی می‌آید متن سخنرانی علیرضا ملایی‌توانی در این نشست است. http://www.movarekhan.com/news/august_28_coup_and_change_in_political_trends_in_iranian_history/ Fri, 31 Aug 2018 23:44:00 +0430 «هرسین در سطور رنگ پریده» معرفی و بررسی می‌شود کتاب «هرسین در سطور رنگ پریده» (تاریخ هرسین در دوره قاجار) چهارشنبه 14 شهریور در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب معرفی و بررسی می‌شود. http://www.movarekhan.com/news/harsin_introduced_and_reviewed/ Thu, 30 Aug 2018 00:17:00 +0430 استوانه کوروش و سیاست شاهنشاهی هخامنشی کوروش بزرگ شاه پارس که مؤسس یکی از امپراتوری‌های بسیار قدرتمند و وسیع جهان باستان بود، به‌طور سنتی شهرت بسیار خوبی در رسانه‌ها پیداکرده است http://www.movarekhan.com/article/cylinder_of_cyrus/ Sun, 08 Jul 2018 22:05:00 +0430 عملیات جاسوسی شوروی در ایران در دوره رضاشاه در پاییز سال 1309 خورشیدی پلیس ایران شبکه‌ای بزرگ از جاسوسان شوروی را در ایران کشف کرد. ابعاد و وسعت این شبکه جاسوسی آن‌چنان وسیع بود که هیئت حاکمه ایران را در بهت و حیرت فرو برد. اغلب اعضای این شبکه را کارمندان وزارتخانه‌های ایران اعم از وزارت پست، خارجه، جنگ و دیگر ادارات دولتی تشکیل می‌داد. حتی افراد سرشناس و مهمی همچون تیمورتاش وزیر دربار در مظان اتهام عضویت در این شبکه قرار گرفتند http://www.movarekhan.com/article/operation_of_the_soviet_spy_in_iran_during_the_reza_shah_period/ Sat, 09 Jun 2018 00:19:00 +0430 فراخوان مجله «مورخان» ‌ایمیل: [email protected] http://www.movarekhan.com/notification/the_call_of_the_movarekhan_magazine/ Sun, 03 Jun 2018 23:10:00 +0430 شماره جدید «قلمیاران» منتشر شد دن کیشوت غرب زندگی http://www.movarekhan.com/notification/new_issue_of_khalmirar_with_special_case_jalal_al_ahmad/ Wed, 16 May 2018 17:52:00 +0430 ستون سنگی رامجرد در اردی‌بهشت ماه سال 1345 همزمان با اجرای عملیّات ساختِ سد نوین درودزن، دانشگاه شیراز گروهی را برای کاوشهای باستان‌شناسی و نیز نجات آثار در معرض خطر در چند جایگاهِ تاریخی به سرپرستی ماری‌بی.نیکول به منطقه‌ی درودزن اعزام کرد که تلاش و پژوهشهای این گروه هر چند در مدت زمان اندک، دست‌آوردهای ارزنده‌ای در برداشت http://www.movarekhan.com/article/ramajard_stone/ Fri, 27 Apr 2018 22:03:00 +0430 زمینه های تاریخی فروپاشی نظم سلطانی و کاهش مقبولیت حکومت پهلوی دوم هدف مقاله حاضر، بررسی زمینه های تاریخی گرایش پهلوی دوم به سمت نظم سلطانیسم و کاهش مقبولیت آن در روند دگرگونی سیاسی ایران می باشد. http://www.movarekhan.com/article/acceptance_the_collapse_of_pahlavei_government/ Thu, 08 Feb 2018 20:59:00 +0330 بررسی مفهوم ایزدبانوی خراسان در متون دوران میانه در این پژوهش سرزمین خراسان از ورای متونِ به جای مانده از دوران میانه مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به تأثیر فرهنگی عمیق سرزمین خراسان بر فرهنگ، زبان و ادب پارسی، کنکاش در متن های کهن که به این سرزمین پرداخته اند http://www.movarekhan.com/article/examines_the_concept_of_khorassan_goddess_in_the_middle_ages/ Mon, 29 Jan 2018 21:30:00 +0330